Update 23 april 2019.
Zojuist mijn tweede Vipassana achter de rug. Deze keer niet de 10-daagse versie maar een 7-daagse. Een minder strenge versie dan de Vipassana uit dit blog. Tijdens één van de vele gedachteloze momenten bedacht ik mijn boek gratis weg te geven aan iedereen die Vipassana doet. Je leest in verderop in dit blog hoe je er aan komt :-). Veel leesplezier.
Sjaak
Mijn eerste Vipassana (2012)
“Ik ga Vipassana doen” vertelde ik deze zomer, nadat ik me daarvoor ingeschreven had. Vaak volgde daarop de vraag wat Vipassana is en mijn antwoord was dan “10 dagen mediteren en niet praten”, want heel veel meer dan dat wist ik zelf ook nog niet. “Waarom ga jij dat doen?” was vaak de volgende vraag, met de nadruk op ‘jij’, ter indicatie dat dit niet direct iets was wat men van mij verwachtte. De belangrijkste reden was dat ik een aantal mensen ken die dit eerder gedaan hadden en die zonder uitzondering buitengewoon positief waren. Voor een enkeling was het zelfs ‘life-changing’. Eén van hen zegde de week erna direct zijn baan op. En dit waren geen zweef-types of vaag-hazen, maar ‘mensen zoals jij en ik’ (alhoewel ik jou waarschijnlijk niet ken).
Mediteren
Ik was overtuigd van het nut van mediteren. Ik heb meditatiecursussen gevolgd, ik heb ‘hoe leer ik mediteren-boeken’ gelezen en ben wel drie maal in ‘De kracht van het nu’ begonnen (maar heb het nooit uitgelezen). In de praktijk lukte het mediteren me maar matig. Binnen een minuut gingen mijn gedachten via het boek dat ik nog moest terugbrengen, naar de racefiets die ik moest schoonmaken, een vriendin die ik nog moest bellen tot het verjaardagsfeestje van mijn vader. Om me na een kwartier pas te realiseren dat ik eigenlijk aan het mediteren was. ‘Als dat niet sterk verbetert na een 10-daagse meditatie training, dan geef ik het op’ had ik besloten. En er speelde een ‘try-before-you-die’ aspect mee.
Het begin
Ik vertrok 19 september 2012 per trein en bus naar Dilsen-Stokkem in België, waar het Vipassana meditatie centrum zich bevindt. Bij het pontje over de Maas sprak ene Markus uit Yorkshire me aan. Markus ging ook Vipassana doen, was naar Haarlem geëmigreerd, getrouwd met een Nederlandse die hij in Nieuw Zeeland had ontmoet en hij was en meubelmaker van moderne meubels. ‘Hier heb je mijn kaartje’. En dat alles binnen twee minuten nadat ik hem ontmoet had. Een echte prater dus. Hij deed Vipassana omdat zijn vrouw het wel goed idee voor hem leek. Ik kreeg niet dat het idee dat hij zelf veel inspraak in die beslissing had gehad. ‘Die gaat het nog moeilijk krijgen’ dacht ik.
Dag 0
Aangekomen op het centrum moest mijn telefoon en geld inleveren. Geen contact meer met de buitenwereld. Tien dagen zonder internet zal op zichzelf alleen al meditatief werken. Ik bleek kamer 102 met Chris uit Duitsland en Dirk uit Nederland te delen. Ook Chris was er in navolging van zijn vrouw en Dirk door het zien van de film The Dhamma Brothers (hier online te bekijken). Dit was het laatste contact dat we zouden hebben en we zeiden ‘tot over tien dagen’. En dat terwijl we toch zeer dicht op elkaar zouden leven, maar elkaar compleet moesten negeren. Ruzie zullen we in elk geval niet krijgen, dacht ik.
Om 18.00 werd er nog een maaltijd geserveerd en ik ging nog even een rondje lopen. Een rondje dat ik nog tientallen keren zou maken, want het terrein is niet heel groot. Meerdere mensen waren hetzelfde aan het doen en zo liepen we als zombies rondjes over het terrein. Zonder er ooit één van binnen gezien te hebben, stelde ik me zo voor dat een gesloten inrichting er ongeveer uit moest zien. Ik observeerde enkele passerende mede-cursisten. ‘Van alles en nog wat in een joggingbroek’, van twintiger tot 65-plusser. Er viel geen etiket op te plakken, alhoewel een enkeling zo leek te zijn weggelopen uit ‘One flew over the cuckoo’s nest’. Ik vroeg me af wat ik daar tussen deed.
De maaltijd bleek direct het laatste avondmaal te zijn. Er wordt tijdens de tien-daagse cursus uitsluitend ontbijt en lunch geserveerd. Naast me ging een jongen met een Jezus uiterlijk heel ingewikkeld in lotushouding op een stoel met armleuningen zitten. “Uitslover” dacht ik. Maar over een dag of tien ben ik vast veel te ‘zen’ om me aan zoiets te ergeren. Ik vroeg me af of ik tien dagen zonder avondeten zou volhouden. Het niet praten, daar maakte ik me geen zorgen over. Een paar medecursisten, waaronder de meubelmaker, spendeerden nog zoveel mogelijk van hun spraakwater nu het nog kon. Ik begon al naar de stilte te verlangen.
Na het eten was er een centrale presentatie waarbij alleen geluisterd hoefde te worden. Er was geen ‘voorstelrondje’ dus ik had dan ook geen idee wie mijn medecursisten – 45 mannen en 45 vrouwen – waren. Het programma voor de volgende tien dagen werd uitgelegd. Deze dag was nog niet de eerste dag, maar dag 0. En de cursus eindigt ook niet op de tiende dag, maar een dag later. Als het een commerciële cursus zou zijn zou deze ongetwijfeld verkocht worden als ‘12 dagen, 11 nachten’. Maar Vipassana is verre van commercieel. Je betaalt er zelfs niet (direct) voor. Daarover later meer. Het zijn tien lange dagen die er zo uit zien.
Programma
- ‘s morgens om 04.00 word je gewekt
- van 4.30 – 6.30 mediteren
- van 6.30 – 8.00 ontbijt
- van 8.00 -11.00 mediteren
- van 11.00 – 13.00 lunch
- van 13.00 – 17.00 mediteren
- van 17.00 – 18.00 koffie/thee pauze
- van 18.00 – 19.30 mediteren
- tenslotte om 19.30 anderhalf uur video-les, waarna er nog een half uurtje tijd is voor het beantwoorden van eventuele vragen.
Horizontale programmering dus: iedere dag ziet er precies hetzelfde uit. Het lijkt ook wel een ‘format’. Op alle Vipassana centers op de wereld wordt exact hetzelfde gedaan en worden exact dezelfde regels gevolgd. En die zijn streng.
De regels
Allereerst het zwijgen. Dit wordt het principe van ‘nobele stilte’ genoemd. Naast niet praten wordt je ook niet geacht gebaren te maken en dien je alle oogcontact te vermijden. Je moet alleen met jezelf bezig zijn. Daarnaast mogen er geen religieuze activiteiten gedaan worden, je mag niet lezen of schrijven, geen strakke of weinig verhullende kleding dragen en lichamelijk contact is verboden. Nu worden mannen en vrouwen strikt gescheiden dus dat zal niet zo’n probleem zijn.
Aan het eind van de presentatie diende iedereen te beloven de gehele cursus uit te zitten en ‘de vijf voorschriften na te leven’. Ik beloofde me te zullen onthouden van het doden van welk levend wezen dan ook; me te onthouden van stelen, van seksuele activiteiten, van liegen en van alcohol en drugs. Dat leek me allemaal niet zo problematisch. Ik maakte me meer zorgen over het hele dagen stilzitten. Ik had al enkele maanden geoefend op een meditatiekussen en het lukte me inmiddels een minuut of 50 stil te blijven zitten.
De eerste meditatie
Die avond om 20.00 uur stond de eerste meditatiesessie op het programma en daarmee begon tevens de nobele stilte. Voor het betreden van de meditatie ruimte werden één voor één de namen opgenoemd. Toen ik aan de beurt was fluisterde de portier ‘G1’. Ik knikte alsof ik het begreep. Bij het betreden van de zaal werd duidelijk dat dit het nummer was van mijn meditatiemat. In de ruimte waren twee maal 45 matjes van een vierkante meter uitgestald. Rechts voor de vrouwen, links voor de mannen. Op deze postzegel moest ik de komende tien dagen dagelijks tien uur stil zitten. Het eerste uur ging niet onaardig. Het laatste kwartiertje werd wel wat pijnlijk, maar ik hield het een uur vol. Mijn redenatie was dat mijn lichaam aan deze houding zou gaan wennen en dat het daardoor steeds gemakkelijker zou gaan. Om kwart over 9 lag ik al op bed, iets wat mijn lichaam nog niet gewend was. Bijna overtrad ik op dat moment al één van de vijf voorschriften. En voordat iemand de verkeerde indruk krijgt: het was aan de snelheid van de mug te danken dat ik het eerste voorschrift niet heb overtreden.
Dag 1
De volgende morgen klonk 04.00 uur ‘s morgens de bel. Ik stond op met een jetlag. Voor mij komt 21.00 uur naar bed en 04.00 uur opstaan overeen met vliegen naar India. Maar een jetlag meestal na een dag wel kwijt, dus ook hierover maakte ik me geen zorgen. Tijdens de meditatie bleek mijn theorie dat mijn lichaam gewend zou raken niet op te gaan. Al na een half uur moest ik gaan verzitten omdat ik de pijn in mijn benen niet meer trok. En dit zou de rest van de dag niet verbeteren.
Ondertussen was het de bedoeling mijn ademhaling te observeren, iets wat me nog niet erg goed af ging. Na vijf ademhalingen geobserveerd te hebben schoten mijn gedachten al weer alle kanten op, om al snel te belanden bij de pijn in mijn benen. ‘Dit is echt niks voor mij’ besloot ik, en het leek me sterk dat ik tien dagen zou gaan volmaken. Nu hadden de vrienden die dit al eerder gedaan hadden me al verteld dat de eerste drie dagen afzien waren, maar dat het daarna mooi zou worden. Even volhouden nog… Ik ben geen opgever en drie dagen afzien kan ik wel.
Ik was opgelucht toen de video van S.N. Goenka begon om 19.00 uur. Nu mocht ik ‘gewoon’ zitten, met de benen gestrekt. Goenka begreep duidelijk de moeilijkheden van de eerste dag. Hij noemde de geest (of je gedachten) een ontembare furie. ‘Na twee ademhalingen gaat hij er alweer vandoor’. Een zucht van herkenning ging door de zaal en ik dacht ‘hmmm, dan valt het mee: ik haal zelfs vijf ademhalingen’.
Bij de afsluitende meditatie van een half uur lukte het me opeens een kwartier lang mijn ademhaling te observeren, zonder dat ik afdwaalde. Dat gaf de meditatieburger moed en niet ontevreden viel ik in slaap.
Dag 2
Op deze dag was geen sprake van minder pijn. Sterker nog: de intervallen dat ik het uithield werden alleen maar korter. Ik besloot van de ‘kussen-methode’ op de ‘bankjes-methode’ over te stappen. Dit leek beter te gaan en ook het mediteren lukte iets beter. Op dag twee moest de ademhaling tot op het subtielste detail geobserveerd worden. Voel hoe de inkomende lucht iets kouder is dan de uitgaande lucht. Merk hoe de lucht de wanden van je neus raakt. Hoe je neusvleugels subtiel naar binnen en buiten bewegen bij elke ademhaling. Het was me nooit eerder opgevallen, maar nu wel. Door het observeren hiervan wordt de geest aangescherpt.
Alles leuk en aardig, maar ik zag het nut er nog niet erg van in. Ik bedacht dat ik deze ellende echt geen tien dagen lang zou volhouden. ‘s Avonds bij de videoles bleek Goenka opnieuw gedachten te kunnen lezen. In elk geval voelde hij feilloos aan hoe de cursisten zich na dag twee voelen. ‘Frustrerend, op dag twee gaat het slechts een klein beetje beter dan op dag één’. Dag twee is één van de dagen waarop veel mensen afhaken. Maar Goenka belooft een gelukkig(er) leven voor iedereen die het volhoudt. Nu was ik al tamelijk gelukkig (ik gaf mezelf eerder een 9 op de geluksschaal), maar vooralsnog scoorden deze twee dagen niet hoog. Toch zorgt de video voor voldoende nieuwsgierigheid en motivatie om in elk geval nog een dag te blijven. Even na 21.00 uur val ik als een blok in slaap. Nooit geweten dat niets doen zo vermoeiend kon zijn.
Dag 3
Ook het vroege opstaan op dag 3 leverde geen enkel probleem op. Het mediteren was fysiek nog steeds lastig, maar de concentratie ging steeds beter. Het aandachtsgebied voor de observatie werd verkleind tot het gebied rond de neusvleugels en onder de neus, op de bovenlip. Op deze dag moesten we proberen ‘sensations’, of ‘gewaarwordingen’ waar te nemen. ‘Sensations’ kunnen zijn koud, warm, droog, vochtig, jeuk, trillen, pijn, pulseren, stijf, etc. etc. De eerste uren nam ik nog niets waar. Waar is die kriebel aan je neus als je hem nodig heb? Maar opeens merkte ik dat ik mijn hart voelde kloppen onder mijn neus. En even later leken mijn neusvleugels stijf te worden. En weer even later leek mijn neus wel te ‘golven’.
Ondertussen hield ik het nog steeds niet langer dan een kwartier uit zonder van positie te veranderen en ik wisselde tussen kussen- en bankjes-methode. Gelukkig was ik niet de enige. Ik zag vrijwel iedereen worstelen. Er was een grote voorraad kussens en bankjes beschikbaar die als hulpmiddel gebruikt konden worden. Op de derde dag was alles inmiddels in gebruik genomen door cursisten die van alles probeerden om de pijn te verzachten. Precies in het midden torende de meubelmaker hoog boven iedereen uit. Hij had een complete troon gebouwd van kussens en bankjes. De meubelmaker bleef in elk geval dicht bij zijn leest. Het hielp hem overigens niet veel, want ik hoorde hem zeer frequent van positie wisselen. Op een bepaald moment donderde zijn hele bouwwerk in elkaar. ‘Pak gewoon een stoel’ dacht ik.
Als je het zitten echt niet volhoudt mag je namelijk ‘overstappen’ naar een stoel. Dat mediteert klaarblijkelijk minder goed, dus naar dat redmiddel wilde ik niet grijpen. Tijdens de cursus zijn drie mannelijke en 12 vrouwelijke cursisten overgestapt naar een stoel. Dit meld ik maar even om de mythe te ontkrachten dat vrouwen beter pijn kunnen verdragen… De jongen naast me heeft het net zo moeilijk als ik en moet ook elk kwartier de benen strekken. Ik maak er een sport van dit niet eerder te doen dan hij. Vast niet de bedoeling van Vipassana, zo’n competitie. De man voor me zit de hele dag doodstil en ik ben jaloers. Ik merk nu pas dat dit kamergenoot Chris is.
Die avond legde Goenka uit dat ons lichaam niet uit vaste massa bestaat, maar uit deeltjes die bewegen. En die veroorzaken dus de ‘sensations’. Die neem je normaliter niet waar, maar door de geest gedurende deze eerste drie dagen scherp te maken, kun je deze wel waarnemen. Deze eerste drie dagen waren dan ook nog geen Vipassana maar Anapana. Die zijn een voorwaarde om aan Vipassana te kunnen beginnen. Dit was de eerste dag dat ik niet over ‘stoppen’ dacht. Ik was benieuwd naar Vipassana en dat zou ik de dag erna leren.
Dag 4
In de morgen van dag 4 praktiseerden we nog steeds Anapana. Het aandachtsgebied werd nog verder verkleind en de G-spot van de Anapana meditatie blijkt het kleine driehoekje onder de neus te zijn. ‘s Middags maakten we dan eindelijk de overgang van Anapana naar Vipassana. Waar Anapana zich beperkte tot dat plekje onder de neus, verlegde Vipassana het aandachtsgebied naar het gehele lichaam. Bij Vipassana dien je de sensations op elk plekje van het lichaam – van top tot teen – waar te nemen. We begonnen op de kruin… Ik nam niks waar… Vervolgens via de schedel naar het gezicht… Ik voelde nog niks… de neus… ja die ‘deed het’ al langer en ook nu voelde ik die bewegen. Ik ‘scande’ mijn rechterarm, linkerarm en bij beide nam ik niks waar. Dan via mijn hals, borst, buik en…. wow, wat was dat!!! Mijn buik draaide en kolkte en ik kreeg bijna geen lucht. Dat was met recht een ‘sensation’ te noemen! Vervolgens de benen. Die sensation kreeg ik er gratis bij want die heet PIJN! Bovenbenen, knieën, ik voelde ze continu. Toch stoorde de pijn me inmiddels minder. Zo lang ik gewoon elk kwartier even ging verzitten hield ik het wel uit. En ook het feit dat mediteren goed gaat ging hielp hierbij. Vergelijk het met ski-les. Als je de beste in de klas bent voel je geen kou. Lukt het daarentegen voor geen meter, dan heb je het koud, dan heb je hoogtevrees en kap je er net zo lief mee.
‘s Avonds legde Goenka in de video les uit dat het lichaam niet uit vaste materie bestaat, maar uit deeltjes die bewegen. Dat was geen nieuws voor me. Wel nieuw voor me was dat de sensations die ik inmiddels kon waarnemen door deze bewegende deeltjes veroorzaakt werden. Het doel is alle sensations alleen maar te observeren (Vipassana betekent letterlijk ‘de dingen zien zoals ze zijn’) en daarbij ‘gelijkmoedig’ te blijven. Gelijkmoedigheid (‘equanimous’) was vanaf dat moment het keyword. Door alle sensations, prettig of onprettig, gelijkmoedig te observeren, ‘train’ je jouw lichaam en geest om ook op gebeurtenissen in het dagelijks leven gelijkmoedig te reageren. We zijn gewend om op gebeurtenissen te reageren, waarbij prettige gebeurtenissen resulteren in verlangen (craving), en onprettige gebeurtenissen in aversie (aversion). Op de laatste reageren we vaak met irritatie of boosheid waardoor we zaken nog erger maken. Door Vipassana zullen situaties waardoor ik normaliter boos, geïrriteerd of ongeduldig zou raken, in de toekomst minder impact op me hebben. Dat klonk goed. Niet dat er bij tijd en wijle een Badr Hari in mij ontwaakt, maar toegegeven: ik kan best geïrriteerd raken. En toegegeven: dan kan ik best fel reageren. En toegegeven: neem een willekeurige kast en je krijgt mij er zonder al te veel moeite op. En toegegeven: geduld is een schone zaak, maar helaas geen eigenschap van Sjaak. Maar of Vipassana dat allemaal oplost?
Dag 5
Op dag 5 blijven we het lichaam steeds van top tot teen scannen. Een ‘total body scan’ duurde bij mij ongeveer een kwartiertje en daardoor kon ik redelijk inschatten wanneer een sessie over was. Op een gegeven moment voelde ik overal wel ‘iets’. De buik bleef het heftigst reageren, maar ook mijn gezicht leek bij tijd en wijle wel te ‘morfen’. Toen werd er vriendelijk maar dringend verzocht tijdens de sessies van een uur, gedurende het gehele uur stil te blijven zitten. Dus niet meer elk kwartier even van houding wisselen, of de benen strekken. Na een half uur uur gingen de benen serieus pijn doen en tegen het einde was het gewoonweg niet meer uit te houden. ‘Zingen, gast, zingen!’ dacht ik. Het einde van iedere sessie werd namelijk ingeleid door het ‘chanten’ van Goenka (hier een ‘sample’). Echt mooi is het niet maar zeer welkom. Ik kwam dag vijf (letterlijk) met pijn en moeite door en aan het einde had ik wederom een serieus motivatie probleem. We waren inmiddels precies halverwege. De vijf afgelopen dagen leken wel twee weken te hebben geduurd. En nu zou ik nogmaals zo’n periode, dag in dag uit een beetje mijn lichaam moeten gaan zitten scannen? Met al die pijn? Ik moest er niet aan denken en ik dacht erover de volgende ochtend misschien wel eens de brui aan te geven. En ik was niet de enige: kamergenoot Chris bleek die dag opeens te zijn vertrokken. En ik dacht dat hij het zo gemakkelijk deed en was zelfs jaloers op zijn stilzitten.
Die avond bleek Goenka opnieuw feilloos aan te voelen wat wij als cursisten voelden. Het ging over ‘misery’, ellende. Ellende die veroorzaakt wordt door verlangen en aversie. Ellende die Vipassana allemaal zou gaan oplossen. Maar Goenka realiseerde zich dat voor ons die dag de ellende steeds na een half uurtje mediteren begon en na drie kwartier ondraaglijk werd. Dag vijf bleek inderdaad een breekpunt. Ook na deze dag houden veel cursisten het voor gezien. De videolessen van Goenka zorgden bij mij steeds voor een motivatie-boost, precies op het goede moment. Ze zijn leerzaam en Goenka brengt zijn wijsheid ook nog eens met heel veel humor. De videolessen voorkwamen dat ik tien dagen niet geleefd zou hebben (in het kader van ‘een dag niet gelachen, is….’). De pijn van het zitten bleek ook een functie te hebben. Gevoelens van pijn zijn ook sensations die je gewoon met gelijkmoedigheid moet observeren. Op die manier zou de pijn te verdragen zijn. Zou het echt zo eenvoudig zijn?
Dag 6
Op dag 6 probeerde ik hetgeen ik hiervoor beschreef toe te passen. Gewoon de pijn observeren. Nadat ik mijn focus van het pijnlijke been verlegde werden deze minder heftig. Het is niet dat ik niks meer voelde, maar het lukte me inderdaad met veel minder pijn en moeite het uur vol te houden. Die middag begon Goenka op een bepaald moment met chanten terwijl ik nog niet eens zat te wachten op zijn stem! Dat het zo eenvoudig is pijn te verdragen! Hadden we die les niet op dag 1 kunnen krijgen? De motivatie kreeg weer een boost en er mee stoppen speelde niet meer door mijn hoofd. Ik zou hier een succes van maken, iets wat Goenka ook steeds voorspiegelt. ‘Work patiently, work dilligently, you are bound to be successfull, bound to be successfull’ klinkt het meerdere malen per dag.
Dag 7
De zevende dag borduurde voort op het blijven toepassen van dezelfde techniek. Deze dag scanden we van top tot, maar ook van teen tot top. En we leren de benen en armen simultaan te scannen. Variaties op hetzelfde thema dus, maar het ging me goed af. De buik gaf nog steeds de heftigste sensations, maar wel iets minder dan de dag ervoor. Goenka heeft ons geleerd dat dit de opgeslagen ‘sankaras’ zijn die aan de oppervlakte komen. Sankaras zijn in je lichaam opgeslagen reacties op gebeurtenissen die ‘iets’ met je doen, zowel in positieve als in negatieve zin. Deze komen door de Vipassana meditaties naar boven en ‘lossen op’ (waarna er weer nieuwe boven zullen komen). Wat precies weet ik niet, maar bij mij lag er dus ‘iets’ in mijn buik opgeslagen wat tijdens het mediteren naar boven kwam.
Dag 8
Halverwege dag 8 voelde ik me plotseling erg neerslachtig en had als niet eerder daarvoor zin om te vertrekken. Mijn verstand zei me echter dat dit nergens op sloeg: opgeven met de finish in zicht, en ik deed dit dan ook niet. Maar ik had echt totaal geen zin meer. Wel merkte ik die middag dat de sensations bij mijn buik veel minder werden en bijna even subtiel als op de rest van mijn lichaam. Twee uur later voelde ik me beter en vrolijker dan dat ik me de hele week tot dan toe gevoeld had. Volgens de leraar was dit heel gebruikelijk. Bij het naar de oppervlakte laten komen van de ‘sankaras’ komt er ‘oud zeer’ boven, wat dus snel weer verdwijnt. Onvoorstelbaar hoe snel dit ‘oplost’. Ik zal er niet als enige last van gehad hebben want gedurende de week barstten er meerdere malen (vrouwelijke) cursisten in huilen uit tijdens het mediteren. En op deze dag verliet een andere cursist alsnog de cursus…
Dag 9
De opgewektheid hield ook op dag 9 aan. Goenka gaf aan dat dit de laatste dag is dat er serieus gewerkt kan worden. Immers, op dag tien mag er weer gesproken worden en dan kan er niet meer echt serieus gemediteerd worden, aldus Goenka. Ik was zo fanatiek dat ik zelfs in de pauze na de lunch door mediteerde. Geen tijd te verliezen. Inmiddels wist ik het lichaam te scannen met een ‘free-flow’ waarbij je snel van top tot teen in één keer het lichaam scant, zonder bij elk lichaamsdeel afzonderlijk stil te staan. Tevens leerden we, naast het scannen van de oppervlakte van het lichaam, ook op de binnenkant van het lichaam te focussen. Ook aan de binnenkant van mijn buik bleken er nog flinke sensations te zitten. Door te blijven mediteren ontdoe je je op deze manier van ‘onzuiverheden’. Die avond stelde Goenka nog wel even de verwachtingen naar beneden bij. Van de tien situaties of gebeurtenissen waar ik normaliter geïrriteerd op zou reageren, zal ik nog negen keer hetzelfde reageren. Maar, negen keer zal acht keer worden, vijf keer worden, etc. Ik laat me verrassen…
Dag 10
Deze dag begint met een zogeheten Metta meditatie. Dit is een liefde- en vriendelijkheidsmeditatie. Je wenst hierbij eerst jezelf ‘iets’ goeds toe (gezondheid, liefde, kracht, energie, etc) en vervolgens anderen. Dat kunnen dierbaren zijn, maar ook mensen met wie je in onmin leeft.
Vanaf 10 uur ‘s morgens mochten we weer praten. De meubelmaker hield vanaf dat tijdstip niet meer op en ook anderen hadden duidelijk naar dit moment verlangd. Bij mij viel dat nog wel mee en besloot zelfs eerst nog een uurtje door te mediteren. Daarna deed ook ik mee aan de babbelbox. Ik was met name nieuwsgierig naar de ervaringen van cursisten die al meerdere keren Vipassana gedaan hadden. Want ook al ervoer ik inmiddels de positieve krachten van Vipassana: ik kon me niet voorstellen dit ooit nog een keer te doen. Voor sommigen bleek Vipassana hun redding. Mensen met serieuze agressie problemen, verslavingsproblemen of terugkerende depressies, hadden deze issues door Vipassana weten op te lossen. De meeste cursisten kwamen echter – net als ik – niet om een specifiek probleem op te lossen, maar om zich er beter door te voelen. En dat was absoluut zo. Ik voelde me uitstekend die dag en zo te merken alle andere cursisten ook. De sfeer werd zelfs wat uitbundig. Ik stelde voor die avond een bonte avond te houden, maar die grap werd niet door iedereen begrepen. Het blijft een serieus gebeuren natuurlijk.
Afsluiting
De volgende morgen werd ik opgehaald door mijn vriendin en we reden samen naar huis. Was ik na tien dagen helemaal ‘zen’? Dat niet. Eerlijk gezegd had ik me toch af en toe kunnen ergeren. Aan die gast die zó traag was, dat het wel leek of hij in slow motion zijn eten stond op te scheppen. Ik zorgde er altijd voor niet achter hem in de rij te staan. Of aan die kerel die altijd met zijn armen gekruist op zijn rug liep. Altijd! Het zou me niet verbazen als hij zelfs zo sliep. Dat doe je toch niet? Je armen horen langs je lichaam. Desnoods je handen in de zakken, maar niet op je rug. En aan die ouwe die te pas en te onpas scheten liet. Weliswaar buiten, maar toch. Ik noem dat geen nobele stilte. Maar verder voelde ik me prima en heel relaxed.
We besloten nog even te gaan tanken in België. Het was zondagochtend en rustig bij het tankstation. Precies bij de pomp die ik moest hebben stond echter een auto. De bestuurder was aan het afrekenen, maar bleef gezellig staan kletsen bij de kassa. Even dacht ik ‘schiet eens even op!’ maar was me daar direct bewust van. En ik was me bewust dat het onzinnig was me daar druk over te maken: ik had niet eens haast. Toen ze eindelijk bij de auto terug kwam lachte ik haar toe. “Op één van de tien situaties heb ik alvast anders gereageerd” dacht ik. Over volgende negen mag ik me gewoon opwinden.
Het leven na Vipassana
Vipassana heeft een positieve uitwerking gehad. Ik heb lange tijd de rust en concentratie kunnen bewaren. Zeker omdat ik het mediteren nog maanden volgehouden heb. De scherpte en concentratie zorgden ervoor dat ik binnen een paar maanden mijn boek heb kunnen afmaken. Daar was ik een maand of drie voor mijn Vipassana mee begonnen. Maar om eerlijk te zijn stond er nog erg weinig op papier. Een writers block is in mijn ogen ook niets anders dan een bedachte term voor een combinatie van uitstelgedrag en gebrek aan focus. Na Vipassana was daar geen sprake meer van. Het boek schopte het tot nummer drie in de top-tien reisverhalen van Bol.com. En voor iedereen die Vipassana gedaan mag de e-reader versie voor nop krijgen. Stuur een e-mailtje naar sjaakz@gmail.com en geen aan of je ePub of PDF formaat wilt ontvangen.
Iets voor jou?
ondanks dat het zwaar is kan ik het iedereen aanraden. Onvoorstelbaar hoe het toepassen van een betrekkelijk eenvoudige techniek zo’n impact kan hebben. Want Vipassana is voornamelijk een training in techniek. Er is niets zweverigs of religieus aan en de techniek werkt. Of je nu Christen, Moslim, Jood of Hindoe bent. Voor het geld hoef je het in elk geval niet te laten. Je hoeft niets te betalen voor de cursus, zelfs niet voor het verblijf of het eten. Eten wat vegetarisch, lekker en prima verzorgd is. Wel word je gevraagd een donatie te doen, zodat je iemand anders ook de kans geeft Vipassana te doen. Een heel mooi systeem dat goed werkt. Want iedereen is zo enthousiast dat de donaties de kosten ruim dekken .
Als je meer wilt weten, de eerder genoemde film The Dhamma Brothers geeft een mooi beeld en ook Doing time, doing Vipassana is een mooie documentaire. Voor video’s van Goenka zie dit kanaal.
Maar je mag ook altijd contact met mij opnemen.
Sjaak
sjaakz@gmail.com

en zo heb in zo’n 100 uur gezeten…